طبق صراحتی که قانون موسسات غیر دولتی داده است، موسسه عبارت از نهاد غیردولتی، غیرسیاسی وغیرانتفاعی بوده که به عنوان عرضه کننده خدمات بشردوستانه، تقویت جامعه مدنی ودموکراسی، حقوق شهروندی، داد خواهی وحکومت داری خوب معرفی شده است.
تا قبل از دهه هفتاد هجری خورشیدی، موسسات غیر دولتی داخلی و خارجی در افغانستان به ندرت فعالیت مینمودند، که بگونه مثال میتوان از موسسات پاملرنه، ایشیافاوندیشن، هئیت معاونیت بین المللی و یادکرد.همچنان برای انسجام فعالیت های این موسسات اداره مشخصی وجود نداشت. موسسات غیر دولتی تا قبل از دهه هفتاد هجری خورشیدی در هماهنگی با وزارت محترم امورخارجه فعالیت های خویش را درافغانستان آغاز نموده بودند. اکثر فعالیت های مؤسسات غیر دولتی در چوکات برنامه های بشردوستانه در دهه هشتاد میلادی در کمپ های مهاجرین کشورهای پاکستان وایران وجود داشت. بعد ازسال 1371 هجری خورشیدی تا حدودی فعالیت های مؤسسات به افغانستان انتقال یافت و بعد از سال 1372 هجری خورشیدی به همکاری موسسه هماهنگی اکبر زمینه ثبت مؤسسات از طریق وزارت خارجه و وزارت پلان اسبق (وزارت اقتصاد فعلی) بعد از مباحث طولانی طوری تنظیم شد که، اداره کوچک ثبت موسسات در چوکات ریاست ارتباط خارجه وزارت پلان ایجاد شد وعملا ثبت مؤسسات غیردولتی خارجی از سال 1374 در چوکات ریاست ارتباط خارجه وزارت پلان شکل گرفت.
اولین موسسه خارجی بنام تودای جاپان (Todai) و اولین موسسه غیردولتی داخلی بنام موسسه نابینایان افغانستان جواز فعالیت شان را از وزارت پلان دریافت نمودند.
بعد از گذشت چند سال، ریاست انسجام فعالیت های مؤسسات غیردولتی در چوکات وزارت پلان ایجاد و تمام فعالیت های مؤسسات غیر دولتی، مربوط این ریاست گردید. قابل ذکر است که در ماه سرطان سال 1384 مطابق ماه جون سال 2005 زمانیکه فعالیت های مؤسسات علاوه بر کمک های بشری، دربخش ارایه خدمات در برنامه های باز سازی، تعلیم و تربیه و صحت گسترش یافت، قانون مؤسسات غیردولتی از طریق فرمان ریاست جمهوری توشیح و مرعی الاجرا قرارگرفت و در ماده چهارم این قانون تذکر گردیده است که ریاست انسجام فعالیت های مؤسسات غیردولتی وزارت اقتصاد یگانه مرجع ثبت، نظارت و بررسی مؤسسات غیردولتی درافغانستان میباشد، در روشنی این قانون مؤسسات مکلف به ارایه گزارش فعالیت های خویش به این ریاست میباشند.
این ریاست فعلا دارای سه آمریت ذیل میباشد:
- ثبت مؤسسات داخلی وخارجی
- نظارت وارزیابی مؤسسات داخلی وخارجی
- توحید وانسجام فعالیت ها